Manufahi RKM news—segunda (14/11),Ministeriu Administrasaun Estatal (MAE) liu husi Diresaun Nasionàl Administrasaun Suku (DNAS) realiza formasaun kona-ba komputador ba Pesoaol Apoiu Suku (PAS) no xefe suku hamutuk na’in tolu nulu resin lima (35) mai husi postu administrativu Turiskai no postu administrativu Same villa, munisípiu Manufahi.
Iha ambitu formasaun ne’e, ofisial Diresaun Nasionàl Administrasaun Suku (DNAS) Julão Carlos Magno hateten, formasaun durante loron tolu (3) ne’e oinsa atu hasae xefe suku sira nia koñesementu kona-ba atu utiliza komputador.
Nia hateten, durante ne’e governu fahe ona komputadór ba xefe suku sira iha ida-idak nia suku tanba agora dadaun ita tama ona iha sistema digital no sistema manual laiha ona.“Neduni komputador ne’ebé governu tau ona iha suku obrigatoriu xefe suku ho PAS sira tenki partisipa hodi aprende tanba agora dadaun atu priense visa familia manula laiha ona maibé buat hotu ba direta iha sistema”dehan Julião ba jornalista iha salaun administrasaun munisípiu Manufahi,
Aliende ne’e iha komputador refere ministeriu tau ona livru kona-ba administrasaun hamutuk sanulu resin ualu (18) iha laran no livru hirak ne’e sanulu resin haat (14) ministeriu fó iha tinan 2010 no ha’at ministeriu fó iha tinan 2020.
Governu hanoin halo ida ne’e tanba antes ne’e fó ona livru manual maibé balun animal la’o estraga, balun udan estraga bainhira kondisaun sede suku la di’ak neduni governu tau buat hotu-hotu iha sistema komputador ninia laran.
“Komputador hirak ne’e laiha buat seluk mak iha laran maibé iha deit livru administrasaun suku, neduni ba formasaun ne’e husu atu partispa tanba hafoin formasaun ekipa Information Teknolojia (IT” sei fó mós “Pasword”(sigla-Inglesh) ba xefe suku sira”nia esplika.
Portantu materia importante ba formasaun loron tolu ne’e liga ba (SIGSA) Sistema Integradu de Informasaun e Jestão de Dadus de suku e aldeia (sigla-Porugues) no ita nia sistema labele hanesan ho estatistik tanba ita update loron-loron.
Fatin hanesan representante administrador munisipiu Manufahi atual responsável Sosiedade sivil, Júlio Gudinho agradese ba MAE liu husi DNAS ne’ebé bele tau importánsia hodi mai halo formasaun komputador ba xefe ho PAS sira iha Manufahi
Nia dehan, ohin loron tama ona iha mundu dijitalizasaun ne’ebé buat hotu-hotu tenki la’o ho elektronika neduni atu garante no asegura sistema sira ho ida ne’e mak estadu ho governu fasilita komputador no printer ba xefe suku no ba sira ne’ebé la asesu eletrisidade governu tan jerador.
“Governu ho estadu nia atensaun atu hadia serbsiu sira iha suku no fó ba xefe suku sira oinsá atu presta serbisu ne’ebé di’ak hodi serbi ba ita nia povu tuir nesesidade ne’ebé mak iha”dehan Julio.
Neduni formasaun ne’e importante tebes no husu xefe suku ho PAS sira atu partisipa ho masimu atu bele kompriende lalaok sira atu bele opera komputadór bele halo serbsiu (esm)